سومین همایش ملی نقش خراسان در شکوفایی هنر و معماری ایرانی-اسلامی

سرکار خانم دکتر طیبه عزت اللهی به عنوان سخنران کلیدی همایش معرفی می‌گردند.

جمعه 2 اردیبهشت 1401 - 12:44 (2 سال قبل)

سرکار خانم دکتر طیبه عزت اللهی به عنوان سخنران کلیدی همایش معرفی می‌گردند.

به اطلاع پژوهشگران محترم می‌رساند سرکار خانم دکتر طیبه عزت اللهی؛ استادیار پژوهشگاه فرهنگ ،هنرو ارتباطات به عنوان سخنران کلیدی با موضوع  "معماری و تمایز قومی: معماری سنتی قوم تِکه خراسان شمالی" در همایش سخنرانی خواهند نمود.

چکیده سخنرانی

یافته‌های باستان‌شناسی نشان می‌دهد در منطقۀ امروزی ترکمنستان از هفت­هزار سال پیش از میلاد، نشانه‌های زندگی وجود داشته و نیاکان ترکمن‌ها از شش­هزار سال پیش‌ در منطقة شمالی سواحل دریاچة «اشیق(ایسیق) گُل» کنار سیر دریا و رود جیحون ساکن شدند. قوم در میان ترکمن‌ها بسیار اهمیت دارد‌، یکی از اقوام متعدد ترکمنی است. واحدهای سکونتی عشایر ترکمن در گذشته به این صورت  است، اُوْی، سیرغین، اوْبا، یُورت اما امروزه اغلب ترکمن‌ها یکجا نشین هستند و در روستاها خانه‌های قدیمی دارای مولفه‌های هویت قومی ترکمنی بطوری‌که معماری آن‌ها از دیگر اقوام متمایز است بر همین اساس در این مقاله از مطالعات انسان‌شناختی‌هنر جهت بررسی ساختار معماری قومی استفاده شد، زیرا در این مطالعات، همواره هنر را در زمینۀ جامعۀ تولیدکننده‌اش مورد بررسی قرار می‌دهند بدین علت که حوزه شناخت بستر و عوامل پیدایش هنر بیش از هر مولفه‌ای اهمیت دارد با توجه به نظریات پیربوردیو جامعه‌شناس و انسان‌شناس فرانسوی، تمایز‌ موجب معنا‌یابی و به تعبیری متفاوت بودن است، همچنین در جوامع مختلف به نوعی مبارزۀ نمادینی برای کسب تمایز و تشخص شکل می‌گیرد که حفظ، بازتولید و تغییر در ساختار این مولفه‌های فرهنگی موجب تمایز و قدرت می‌شود. پرسش اصلی این پژوهش: در بیان تمایز قومی معماری سنتی قوم تکه ترکمن از چه مولفه‌هایی استفاده می‌شود؟یافته‌ها نشان می‌دهد که از گذشته تا امروز یکی از شیوه‌هایی تفکیک در تعدد اقوام نشانه‌گذاری بوده‌است و از «اونقون» نمادهای قومی برای نمایش تمایز بهره می‌بردند. استفاده از نماد شاخ قوچ در ستون‌ها و همچنین نقوش قوم تکه در معماری، جهت اعلان تمایز قومی است.

کلید‌واژه: تمایز، انسان‌شناسی هنر، معماری، قوم تکه، ترکمن

                                           دبیرخانه

                                              سومین همایش ملی

                                  نقش خراسان در شکوفایی هنر ومعماری ایرانی اسلامی